O założeniu OSP słów kilka...

Wiosną 1945 roku w Chańczy doszło do założenia Ochotniczej Straży Pożarnej.

Inicjatywa powołania pożarniczej drużyny wyszła ze strony Jana Wójcika – byłego wójta gminy Kurozwęki oraz komendanta powiatowego straży pożarnej w Busku Zdroju Wacława Hiżyckiego. Założycielom przyświecała idea zorganizowania jednostki strażackiej, która podjęłaby się skutecznej walki z niszczycielskim żywiołem ognia, niosła pomoc poszkodowanym przez zdarzenia losowe, a także zajęła się pracą społeczną w oswobodzonej po sześciu latach wojny ojczyźnie. Za ich przykładem do drużyny przystąpiło wielu ochotników, którzy wyłonili pierwszy zarząd w składzie: Jan Wójcik – prezes, Władysław Zaremba – naczelnik, Teofil Pitek – sekretarz, Gerard Prokop – skarbnik i Marian Kuraciński – gospodarz. Pierwszą remizą był drewniany barak, w którym przechowywany był sprzęt pożarniczy. Strażacy mieli świadomość, że ta prowizoryczna strażnica ma charakter przejściowy, dlatego już w 1946 roku zakupili działkę dla OSP z przeznaczeniem na budowę domu strażaka.

W tym czasie jednostka kompletowała wyposażenie i odbywała intensywne szkolenia. Czas szybko mijał – w 1955 roku na walnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym wyłonione zostały nowe władze strażackie w Chańczy. Prezesurę jednostki objął Jan Rak, funkcję naczelnika powierzono Michałowi Grabdzie, sekretarza – Stanisławowi Milewiczowi, a gospodarza Marianowi Kuracińskiemu. Jednostka po dziesięciu latach pracy należała do wyróżniających się formacji pożarniczych w rejonie. Uczestniczyła w wielu akcjach gaśniczych, a jej druhowie wykazywali się wysokimi kompetencjami i zaangażowaniem.

Ta sytuacja nie uszła uwadze komendy wojewódzkiej straży pożarnej, która wybijającej się jednostce przekazała w darze samochód pożarniczy marki Star-20. Auto szybko weszło do podziału bojowego, zwiększając skuteczność i szybkość działania formacji. Powiększająca się baza sprzętowa i rosnąca w siłę jednostka zaczęła coraz poważniej rozważać konieczność budowy murowanej strażnicy, przystosowanej do rosnących potrzeb, a przede wszystkim wyposażonej w garaż.

Lata 60. w Polsce to sprzyjający rozwojowi ochotniczych straży pożarnych okres. Wiele z nich w tym okresie składało dokumentacje i rozpoczynało inwestycje budowlane. Podobnie działo się w Chańczy. W 1965 roku, po zatwierdzeniu projektu nowoczesnej remizy ruszyła budowa. Materiał zakupiony został ze środków strażackich i dzięki ofiarności mieszkańców wsi. Inwestycji od początku towarzyszyło duże zainteresowanie lokalnej społeczności. Prace wykonywano w czynie społecznym, przy dużym zaangażowaniu strażaków. Po dwóch latach od wbicia pierwszej łopaty Dom Strażaka w Chańczy był gotowy. Uroczyste otwarcie murowanej strażnicy odbyło się 2 lipca 1967 roku. Było to wyjątkowe wydarzenie w historii OSP, ale również dla mieszkańców Chańczy, dla których remiza stała się naturalnym miejscem zebrań, spotkań, czy imprez okolicznościowych. Oddanie w użytkowanie nowej strażnicy zbiegło się przekazaniem jednostce nowego pożarniczego beczkowozu marki Star-25 oraz motopompy M-800.

Cieniem na tych pomyślnych dla straży wydarzeniach położyła się w 1968 roku śmierć prezesa Jana Raka. Dla jednostki była to duża strata. Druhowie stanęli przed koniecznością wybory nowych władz. Zaufaniem obdarzyli doświadczonego Stanisława Milewicza, któremu powierzono obowiązki prezesa, naczelnikiem na koleją kadencję wybrano Michała Grabdę, funkcję sekretarza przejął Władysław Niedziela, za finanse jednostki odpowiedzialnym uczyniono skarbnika Władysława Jarosa, a Józefa Sobiegraja druhowie wskazali jako gospodarza.

Pracy nie brakowało, jednostka rokrocznie notowała kilkadziesiąt wyjazdów do pożarów zabudowań, traw, poszycia leśnego, podtopień, usuwania skutków nawałnic i innych żywiołów. Aktywna była również w zakresie profilaktyki przeciwpożarowej. Przeprowadzała systematyczne kontrole przewodów kominowych, zabudowań, instalacji elektrycznych, aby zwrócić uwagę gospodarzy na realne zagrożenie żywiołem ognia. Strażacy obecni byli w życiu społeczno-kulturalnym wsi. Cieszyli się zaufaniem i szacunkiem. Nigdy nie brakowało chętnych do pracy w OSP. Dowodem tego uznania było wręczenie sztandaru dla jednostki, ufundowanego ze składek mieszkańców i samych strażaków.

Uroczystość odbyła się w 1980 roku. Na placu przed Domem Strażaka zgromadzeni licznie mieszkańcy wsi oraz zaproszeni przedstawiciele władz i jednostek OSP z terenu gminy byli świadkami wręczenia sztandaru reprezentującym tutejszą straż Stanisławowi Milewiczowi – prezesowi i Michałowi Grabdzie – naczelnikowi. Przyjmując sztandar druhowie podejmowali zobowiązanie do jeszcze lepszej i ofiarnej służby na rzecz swojej społeczności. Przez kolejne lata starali się je wypełniać w codziennej pracy. Podnoszenie kompetencji strażackich poprzez szkolenia, rywalizację sportowo-pożarniczą, modernizację bazy sprzętowej były oprócz statutowej działalności systematycznie wdrażane.

Straż w Chańczy była ważnym ogniwem wojewódzkiej i gminnej struktury gaśniczej. Dobrze wyszkolona jednostka otrzymała w 1988 roku z Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnych w Kielcach nowy samochód bojowy marki Star-266.

W lata 90. OSP w Chańczy wchodziła w pełni zmodernizowana i przygotowana do spełniania rosnących wobec niej oczekiwań. 9 lipca 1995 roku odbyły się obchody 50-lecia powstania i pracy OSP w Chańczy. Uroczystość była okazją do zbilansowania dotychczasowych osiągnięć, podziękowania strażakom za wieloletnia pracę, ale również stała się okazją do zakreślenia planów na najbliższą przyszłość.

Ambicją druhów było włączenie jednostki do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Aspiracje te udało się zrealizować 10 października 1997 roku, kiedy to OSP w Chańczy została włączona do struktury KSR-G. Było to istotne m.in. z powodu rosnącej liczby zdarzeń na jeziorze Chańcza. Sztuczny zbiornik, zalewany w latach 1974-1984, szybko stał się atrakcją turystyczną regionu, przyciągającą dużą liczbę turystów i miłośników sportów wodnych. Do pomocy w wypadkach na jeziorze strażacy są przygotowani. Dysponują 6-osobową łodzią Whaly, wyposażoną w silnik zaburtowy Mercury, a przede wszystkim przeszkolonymi ratownikami. Ponadto druhowie posiadają sprzęt, który pozwala im nieść ratunek w wypadkach komunikacyjnych i innych zdarzeniach losowych. Mogą korzystać z zestawu ratownictwa drogowego Holmatro, ufundowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach, Komendę Główną PSP w Warszawie oraz Urząd Gminy w Rakowie, pomp pożarniczych: Leszno, Polonia, Białogon, Niagara, aparatów powietrznych Auer, poduszki pneumatycznej niskiego podnoszenia Vetter, przenośnego agregatu prądotwórczego Fogo, zestawu PSP-R1, pilarek łańcuchowych Stihl i Husqvarna, piły tarczowej Stihl TS400. Do akcji wyjeżdżają wspomnianym Starem-266 oraz lekkim samochodem ratowniczo-gaśniczym marki Ford, który do podziału bojowego wszedł w 2004 roku dzięki fundacji Zarządu Głównego Związku OSP RP, Komendy Wojewódzkiej PSP w Kielcach oraz Urzędu Gminy w Rakowie. Samochody parkują w rozbudowanej i odnowionej remizie z dwoma boksami garażowymi, przestronną salą świetlicową, zapleczem kuchennym i łazienkami.

Źródło: „Strażacy Kielc i ziemi kieleckiej” Agencja Wydawnicza „Palindrom” s.c. 2017r.